ALLÂME İBN-İ CERÎR ET-TABERÎ (RH)

ALLÂME İBN-İ CERÎR ET-TABERÎ (RH)
31 ARALIK 2009 PERSEMBE

Ehl-i sünnetin imamlarından büyük müfessir, muhaddis, fakîh, tarihçi, edîb Ebû Cafer Muhammed bin Cerîr et-Taberî hicrî 224'te Taberistan'ın Amil şehrinde doğmuş, 310'da Bağdâd'da vefat etmiştir. Kûfe, Basra, Rey, Suriye ve Mısır'a giderek asrının büyük âlimlerinden tefsir, hadis, lügat, sarf ve nahiv öğrendi ve ilmiyle âlemde tek oldu. Şafii mezhebi üzere Bağdâd'da on sene fetvâ verdi. Sonra kendi mezhebi ile amel etmiş, ancak mezhebinin mensûbu kalmamıştır.

İmam Ebû Bekr el-Hatîb: "Ebû Ca'fer Taberî, sözüyle amel edilen âlim imamlardan idi. Kur'ân-ı Kerîm'in hafızı olup bütün kırâet vecihlerine ve mânâlarına son derece vâkıf idi. Kur'ân'ın hükümlerinde derin ilim sahibiydi. Sünnetleri, sün­netlerin ve hadîslerin intikal yollarını, sahihini ve sahîh olma­yanını, nâsih ve mensûhunu gayet iyi bilmekte idi. Ayrıca sa­habe ve tabiînin sözleriyle onlardan sonra gelenlerin ictihâd ve hükümlerini de gayet iyi biliyordu. O, İslâmın hükümlerin­den helâl ve haramları iyi bildiği gibi bildikleriyle amel de et­mişti. Geçmiş milletlerin haberlerine son derece vâkıf idi. "Târîhu'l-Ümem ve'l-Mülûk" adlı meşhur târihi yazmıştır. Ayrıca bir benzeri daha telif edilememiş bulunan "Tefsîru't-Tabert" ismi ile bilinen Câmiu'l-Beyân fî tefsîri'l-Kur'ân tefsirini de yaz­mış, fıkıh usûlü ve furûuna dâir eserler telif etmiş, âlimlerin sözlerini ve onlara dâir birçok malûmatı kaydetmiştir.

Bu büyük âlimin ilimdeki derinliği ve kendisindeki gayret ve himmete bakmalı ki talebelerine hitâben "Size bir tefsir ve bir târih yazacak olsam hoşunuza gider mi?" diye sorar. Onlar eserin kaç varak (yaprak) olacağını sorarlar. Otuz biner va­rak (altmışar bin sayfa) olacağını haber alınca, böyle mufas­sal eserleri okumaya ömürlerinin kifayet edemeyeceğini söy­lerler. Bunun üzerine yalnız üçer bin varaklık bir tefsir ve târih yazarlar ve "himmetler ölmüş" diye eseflenirlerdi.